Προδημοσίευση: Περιοδικό ΤΕΧΝΙΚΑ
«Δημοκρατία οικονομική κρίση & Αρχιτεκτονική.»
Η Αρχιτεκτονική για να δημιουργήσει νέα ρεύματα, προϋποθέτει την ύπαρξη ενός διαφορετικού κοινωνικού και φιλοσοφικού συστήματος[1], που να οδηγεί σε νέες κοινωνικές εφαρμογές και συνδυασμούς. Σήμερα, μεσούσης της κρίσης, ένα διαφορετικό κοινωνικό κλίμα αρχίζει να διαμορφώνεται. Δεν μπορεί κανείς να μιλήσει –ακόμη- για κοινωνικές ανατροπές. Μάλλον πρόκειται για – ιστορική περιοδικότητα, με αυστηρότερα- ορθολογιστικότερα σχήματα να προκρίνονται για το μέλλον. Η τρέχουσα συνδικαλιστική και δημοκρατική δομή και οργάνωση, αυτοκαταργείται σταδιακά, σπαρασσόμενη μέσα στις ατελέσφορες διαδικασίες που έχουν επικρατήσει από μακρού χρόνου, έχοντας υποστεί εκτός των άλλων και την φυσιολογική φθορά – εκφυλισμό..
Για παράδειγμα, όταν οι κοινωνικές παροχές στα ανεπτυγμένα κράτη υπερβαίνουν την αμοιβή της εργασίας, αργά γρήγορα το σύστημα αυτοδιορθώνεται ώστε να συντονισθεί και να συμπορευθεί με την αγορά, που δεν μπορεί να λειτουργήσει αγνοώντας τη σχέση κόστους οφέλους.
Σήμερα παρατηρούμε επίσης ότι αναδεικνύεται ένα νέο πρωτότυπο τεχνικό σύστημα διεθνώς, με το οποίο η αρχιτεκτονική αρχίζει να συνθέτει αρμονικά και με πρωτοτυπία, καθ’ όσον η τεχνική και η τεχνολογία συμβάλλουν πάντοτε στην έκφραση μιας σύγχρονης με την εποχή της μορφολογίας.
Τίθεται συνεπώς το ερώτημα ποια είναι σήμερα η σύγχρονη με την εποχή μας μορφολογία και τεχνολογία, μια που η αναζήτηση νέων προτύπων φαίνεται ότι είναι επιτακτική υποχρέωση της Αρχιτεκτονικής δημιουργίας.
Όμως: Κάθε έρευνα για την αναζήτηση νέων μοντέλων σύνθεσης – οικοδόμησης, κατοίκησης και διαβίωσης που οφείλει να αναπτύσσεται στα Πανεπιστήμια τα Πολυτεχνεία και τα ερευνητικά κέντρα σήμερα, διαλέγεται με την «προστασία του οικοσυστήματος», με την «αποτροπή της αποδόμησης» του, την «αειφόρο προσέγγιση», την «οικολογική δόμηση» και την «οικολογική κατεδάφιση». Ταυτόχρονα, προσκρούει στην τακτική της εκάστοτε εγκατεστημένης - νοοτροπίας που ότι δεν το κατανοεί το πολεμά επειδή το φοβάται. Για τον λόγο αυτό η αυτοτέλεια των πανεπιστημίων και της έρευνας είναι ως ένα βαθμό απαραίτητα, ώστε να μην εκφυλίζεται το πανεπιστήμιο σε εξάρτημα κακοδιοίκησης και αθέμιτου ανταγωνισμού.
Σήμερα, δεν αποδεικνύεται ότι η τρέχουσα κλιματική αλλαγή είναι απολύτως ανθρωπογενής και κυρίως δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι με ανθρώπινες δράσεις και περιορισμούς μπορούμε να την αναστρέψουμε. Εκείνο που οφείλουμε να κάνουμε από εδώ και εμπρός είναι να προσαρμοστούμε ως κοινωνία. Να προσαρμοστούμε σε μια μεταβολή που θα την αντιληφθούμε αν όχι εμείς, οι αμέσως προσεχείς γενεές.
Γενικά, αναμένεται στο μέλλον άνοδος της μέσης θερμοκρασίας σε ορισμένες περιοχές και εμφάνιση ακραίων φαινομένων. Ένα σύστημα, που είχε σταθεροποιηθεί για πολλά χρόνια και τείνει να μεταβεί σε μια νέα κατάσταση, κατά τη διάρκεια της μετάβασης από τη μια κατάσταση σε μια άλλη είναι αναμενόμενο να εμφανίσει αστάθεια. Πρόκειται για τα ακραία φαινόμενα που παρατηρούμε σε όλο τον πλανήτη με πλημμύρες και λοιπές καταστροφές. Είμαστε δηλαδή σε μια περίοδο τρικυμιώδη μέχρις ότου να ισορροπήσει το σύστημα σε μια νέα κατάσταση. Τα πρώτα σημάδια ακραίων φαινομένων έχουν αρχίσει να εμφανίζονται από την δεκαετία του 60. Υπενθυμίζω το ακραίο καλοκαίρι στην Ελλάδα του 1987.
Ο καύσωνας του 1987 παρουσίασε τα εξής χαρακτηριστικά ταυτόχρονα:1. Υψηλές θερμοκρασίες, σταθερά πάνω από 40 βαθμούς, ακόμα και την νύκτα. 2. Υψηλή υγρασία,3. Πλήρη άπνοια,4.Διήρκεσε σχεδόν δύο εβδομάδες και καταπονήθηκαν οι ευπαθέστεροι οργανισμοί ηλικιωμένοι καρδιοπαθείς κλπ.
τότε πέθαναν χιλιάδες άνθρωποι, και τότε γενικεύθηκε η χρήση του AIR CONDITIONING.
Παράγων του σχεδιασμού είναι επίσης ότι άλλες περιοχές θα επιβιώσουν καταναλωτικά και αλλες περιοριστικά. Αν μπορούμε να κάνουμε μια σκληρή μη οικολογική πρόβλεψη το πρότυπο «Dubai» αποτελεί τον προάγγελο μιας μορφής ζωής όπου θα καταναλώνεται αφειδώς ενέργεια –πολλαπλών μορφών- και θα αφαλαττώνεται το σύνολο του νερού χρήσης. Σήμερα δεν χρειαζόμαστε πλέον τη βροχή για να έχουμε πόσιμο νερό. Η αφαλάτωση αρκεί και περισσεύει για τους παροικούντες την τεχνολογική εξέλιξη.
Ανταπόκριση στα Threats (απειλές) της κλιματικής αλλαγής, σημαίνει ότι πρέπει να αυξήσουμε την δυνατότητα του «συστήματος» να δέχεται απρόσμενα ή αναπάντεχα γεγονότα με όσο το δυνατόν λιγότερες συνέπειες. Δηλαδή το σύστημά μας πρέπει να σχεδιαστεί έτσι ώστε να δέχεται και μεγαλύτερη ξηρασία αλλά και έντονες βροχές και τσουναμι κλπ. Η πόλη αντίστοιχα, το σπίτι αντίστοιχα και ούτω καθεξής. Η μεγαλύτερη θερμοκρασία και η διάρκειά της η ελάχιστη και η διάρκεια της είναι επίσης παράμετροι έρευνας και σχεδιασμού νέων προτύπων. Εικάζεται ότι μέχρι το 2100 το σύστημα θα σταθεροποιηθεί και θα αναπτυχθούν όλα τα αμυντικά συστήματα της κοινωνίας και της επιστήμης.
Η διαδοχή του παρελθόντος με το ιστορικό παρόν αποτυπώνεται στα κτίρια και τον εν γένει σχεδιασμό. Οι ιστορικές πόλεις φέρουν τα σημάδια του πολιτεύματος και του κλίματος τόσο στα κτίρια, όσο και στο σχεδιασμό της πολεοδομικής τους διαρρύθμισης, ακόμη και στις επεκτάσεις των πόλεων κατά την ιστορική εξέλιξή τους.
Οι θεσμοί, η επιστήμη όσο και η λειτουργία του πολιτεύματος γενικότερα, αποτυπώνονται εύγλωττα σε όλες τις πόλεις . Η αποκωδικοποίηση των δημοκρατικών και μη θεσμών στα κτίρια ως μορφολογία και ρυθμολογία, στην πόλη ως πολεοδομικό σχέδιο, - αμυντικό φιλελεύθερο οχυρό - ως φάσεις επέκτασης και τέλος ως δίκτυα συγκοινωνιών και εμπορικών ανταλλαγών και σχέσεων, αποτελεί ένα ενδιαφέρον καθήκον για την σύγχρονη κοινωνία να αποδώσει στον ιστορικό του μέλλοντος την ικανότητά της να παράγει λύσεις και αποδοτικά πρότυπα ανάλογα με την ιστορική συγκυρία.
[1] Π. Μυλωνάς (Εναρκτήρια Ομιλία στην Ακαδημία ΑΘΗΝΩΝ)
Η Αρχιτεκτονική για να δημιουργήσει νέα ρεύματα, προϋποθέτει την ύπαρξη ενός διαφορετικού κοινωνικού και φιλοσοφικού συστήματος[1], που να οδηγεί σε νέες κοινωνικές εφαρμογές και συνδυασμούς. Σήμερα, μεσούσης της κρίσης, ένα διαφορετικό κοινωνικό κλίμα αρχίζει να διαμορφώνεται. Δεν μπορεί κανείς να μιλήσει –ακόμη- για κοινωνικές ανατροπές. Μάλλον πρόκειται για – ιστορική περιοδικότητα, με αυστηρότερα- ορθολογιστικότερα σχήματα να προκρίνονται για το μέλλον. Η τρέχουσα συνδικαλιστική και δημοκρατική δομή και οργάνωση, αυτοκαταργείται σταδιακά, σπαρασσόμενη μέσα στις ατελέσφορες διαδικασίες που έχουν επικρατήσει από μακρού χρόνου, έχοντας υποστεί εκτός των άλλων και την φυσιολογική φθορά – εκφυλισμό..
Για παράδειγμα, όταν οι κοινωνικές παροχές στα ανεπτυγμένα κράτη υπερβαίνουν την αμοιβή της εργασίας, αργά γρήγορα το σύστημα αυτοδιορθώνεται ώστε να συντονισθεί και να συμπορευθεί με την αγορά, που δεν μπορεί να λειτουργήσει αγνοώντας τη σχέση κόστους οφέλους.
Σήμερα παρατηρούμε επίσης ότι αναδεικνύεται ένα νέο πρωτότυπο τεχνικό σύστημα διεθνώς, με το οποίο η αρχιτεκτονική αρχίζει να συνθέτει αρμονικά και με πρωτοτυπία, καθ’ όσον η τεχνική και η τεχνολογία συμβάλλουν πάντοτε στην έκφραση μιας σύγχρονης με την εποχή της μορφολογίας.
Τίθεται συνεπώς το ερώτημα ποια είναι σήμερα η σύγχρονη με την εποχή μας μορφολογία και τεχνολογία, μια που η αναζήτηση νέων προτύπων φαίνεται ότι είναι επιτακτική υποχρέωση της Αρχιτεκτονικής δημιουργίας.
Όμως: Κάθε έρευνα για την αναζήτηση νέων μοντέλων σύνθεσης – οικοδόμησης, κατοίκησης και διαβίωσης που οφείλει να αναπτύσσεται στα Πανεπιστήμια τα Πολυτεχνεία και τα ερευνητικά κέντρα σήμερα, διαλέγεται με την «προστασία του οικοσυστήματος», με την «αποτροπή της αποδόμησης» του, την «αειφόρο προσέγγιση», την «οικολογική δόμηση» και την «οικολογική κατεδάφιση». Ταυτόχρονα, προσκρούει στην τακτική της εκάστοτε εγκατεστημένης - νοοτροπίας που ότι δεν το κατανοεί το πολεμά επειδή το φοβάται. Για τον λόγο αυτό η αυτοτέλεια των πανεπιστημίων και της έρευνας είναι ως ένα βαθμό απαραίτητα, ώστε να μην εκφυλίζεται το πανεπιστήμιο σε εξάρτημα κακοδιοίκησης και αθέμιτου ανταγωνισμού.
Σήμερα, δεν αποδεικνύεται ότι η τρέχουσα κλιματική αλλαγή είναι απολύτως ανθρωπογενής και κυρίως δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι με ανθρώπινες δράσεις και περιορισμούς μπορούμε να την αναστρέψουμε. Εκείνο που οφείλουμε να κάνουμε από εδώ και εμπρός είναι να προσαρμοστούμε ως κοινωνία. Να προσαρμοστούμε σε μια μεταβολή που θα την αντιληφθούμε αν όχι εμείς, οι αμέσως προσεχείς γενεές.
Γενικά, αναμένεται στο μέλλον άνοδος της μέσης θερμοκρασίας σε ορισμένες περιοχές και εμφάνιση ακραίων φαινομένων. Ένα σύστημα, που είχε σταθεροποιηθεί για πολλά χρόνια και τείνει να μεταβεί σε μια νέα κατάσταση, κατά τη διάρκεια της μετάβασης από τη μια κατάσταση σε μια άλλη είναι αναμενόμενο να εμφανίσει αστάθεια. Πρόκειται για τα ακραία φαινόμενα που παρατηρούμε σε όλο τον πλανήτη με πλημμύρες και λοιπές καταστροφές. Είμαστε δηλαδή σε μια περίοδο τρικυμιώδη μέχρις ότου να ισορροπήσει το σύστημα σε μια νέα κατάσταση. Τα πρώτα σημάδια ακραίων φαινομένων έχουν αρχίσει να εμφανίζονται από την δεκαετία του 60. Υπενθυμίζω το ακραίο καλοκαίρι στην Ελλάδα του 1987.
Ο καύσωνας του 1987 παρουσίασε τα εξής χαρακτηριστικά ταυτόχρονα:1. Υψηλές θερμοκρασίες, σταθερά πάνω από 40 βαθμούς, ακόμα και την νύκτα. 2. Υψηλή υγρασία,3. Πλήρη άπνοια,4.Διήρκεσε σχεδόν δύο εβδομάδες και καταπονήθηκαν οι ευπαθέστεροι οργανισμοί ηλικιωμένοι καρδιοπαθείς κλπ.
τότε πέθαναν χιλιάδες άνθρωποι, και τότε γενικεύθηκε η χρήση του AIR CONDITIONING.
Παράγων του σχεδιασμού είναι επίσης ότι άλλες περιοχές θα επιβιώσουν καταναλωτικά και αλλες περιοριστικά. Αν μπορούμε να κάνουμε μια σκληρή μη οικολογική πρόβλεψη το πρότυπο «Dubai» αποτελεί τον προάγγελο μιας μορφής ζωής όπου θα καταναλώνεται αφειδώς ενέργεια –πολλαπλών μορφών- και θα αφαλαττώνεται το σύνολο του νερού χρήσης. Σήμερα δεν χρειαζόμαστε πλέον τη βροχή για να έχουμε πόσιμο νερό. Η αφαλάτωση αρκεί και περισσεύει για τους παροικούντες την τεχνολογική εξέλιξη.
Ανταπόκριση στα Threats (απειλές) της κλιματικής αλλαγής, σημαίνει ότι πρέπει να αυξήσουμε την δυνατότητα του «συστήματος» να δέχεται απρόσμενα ή αναπάντεχα γεγονότα με όσο το δυνατόν λιγότερες συνέπειες. Δηλαδή το σύστημά μας πρέπει να σχεδιαστεί έτσι ώστε να δέχεται και μεγαλύτερη ξηρασία αλλά και έντονες βροχές και τσουναμι κλπ. Η πόλη αντίστοιχα, το σπίτι αντίστοιχα και ούτω καθεξής. Η μεγαλύτερη θερμοκρασία και η διάρκειά της η ελάχιστη και η διάρκεια της είναι επίσης παράμετροι έρευνας και σχεδιασμού νέων προτύπων. Εικάζεται ότι μέχρι το 2100 το σύστημα θα σταθεροποιηθεί και θα αναπτυχθούν όλα τα αμυντικά συστήματα της κοινωνίας και της επιστήμης.
Η διαδοχή του παρελθόντος με το ιστορικό παρόν αποτυπώνεται στα κτίρια και τον εν γένει σχεδιασμό. Οι ιστορικές πόλεις φέρουν τα σημάδια του πολιτεύματος και του κλίματος τόσο στα κτίρια, όσο και στο σχεδιασμό της πολεοδομικής τους διαρρύθμισης, ακόμη και στις επεκτάσεις των πόλεων κατά την ιστορική εξέλιξή τους.
Οι θεσμοί, η επιστήμη όσο και η λειτουργία του πολιτεύματος γενικότερα, αποτυπώνονται εύγλωττα σε όλες τις πόλεις . Η αποκωδικοποίηση των δημοκρατικών και μη θεσμών στα κτίρια ως μορφολογία και ρυθμολογία, στην πόλη ως πολεοδομικό σχέδιο, - αμυντικό φιλελεύθερο οχυρό - ως φάσεις επέκτασης και τέλος ως δίκτυα συγκοινωνιών και εμπορικών ανταλλαγών και σχέσεων, αποτελεί ένα ενδιαφέρον καθήκον για την σύγχρονη κοινωνία να αποδώσει στον ιστορικό του μέλλοντος την ικανότητά της να παράγει λύσεις και αποδοτικά πρότυπα ανάλογα με την ιστορική συγκυρία.
[1] Π. Μυλωνάς (Εναρκτήρια Ομιλία στην Ακαδημία ΑΘΗΝΩΝ)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου