ΓΙΑ ΕΝΑΝ «ΠΡΑΣΙΝΟ» ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ

«Αληθές είναι μόνο το ατομικό, καθίσταται όμως κατανοητό δια του γενικού». Σοφή κουβέντα του Max Weber. Αυτή η κοινωνιολογική θεώρηση της ανθρώπινης σκέψης και δημιουργίας, δίδει αξία στην έννοια «παράδειγμα» και ταυτόχρονα θεωρητική διέξοδο σ’ αυτούς που αναζητούν το καλύτερο και το ορθότερο.

Έργο της επιστήμης είναι να κατανοεί και να ερμηνεύει, όχι να κρίνει ή να διαβαθμίζει και να κατηγοριοποιεί τα φαινόμενα. Η επιστήμη και η τεχνολογία αναζητούν την τελειοποίηση των εμπειρικών μεθόδων και διακινδυνεύουν μέσω της ειδίκευσης να θυσιάζουν την προσωπικότητα και να μετατρέπουν το επιστήμονα από διανοούμενο σε απλό εργάτη.

Κατά τον Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό, πριν την πρόσφατη βεβιασμένη τροποποίησή του τον Ιούλιο του 2009, ορίζεται: «Υπόγειο είναι ο όροφος ή τμήμα ορόφου, του οποίου η οροφή βρίσκεται έως 1,50 m ψηλότερα από την οριστική στάθμη του εδάφους». Σήμερα, προκειμένου να επιβληθεί μια νέα… τάξη στην οικοδομική δραστηριότητα, το 1,50 περιορίστηκε σε 0,80 m.

Η Ελλάδα είναι χώρα κεκλιμένη. Δηλαδή δεν έχει καμία σχέση με το Τέξας, που είναι επίπεδο. Κατά συνέπεια, όταν κατασκευάζουμε μια οικοδομή στην Ελλάδα, δηλ. συνήθως σε κεκλιμένο έδαφος, είτε εμπρός (κατάντη) ο όροφος θα προκύψει παράνομο υπόγειο- κατά νόμο ισόγειο- είτε πίσω (ανάντη) εν’ επιχώσει ισόγειο. Μεταξύ των δύο, προτιμητέο είναι σχεδόν πάντα το πρώτο καίτοι παράνομο. Οι μη ειδικοί «μεσίτες», διαφημίζουν και ισχυρίζονται ότι λόγω της κλίσης του οικοπέδου «κερδίζετε όροφο». Ο νομοθέτης, βέβαια, προβλέπει τη δυνατότητα της σολομώντειας λύσης: ούτινος τμήματος η οροφή βρίσκεται έως 80 cm υπεράνω της οριστικής στάθμης του εδάφους είναι υπόγειο και ούτινος προεξέχει υπεράνω των 80 cm είναι πλέον ισόγειο. Δηλαδή, προσμετρά στο Σ.Δ., είναι κύριος χώρος και φορολογείται ανάλογα. Η γραφειοκρατική πολυπλοκότητα αποτελούσε πάντα καταφύγιο των ολιγοφρενών προκειμένου να ενισχύουν την παντοκρατορία των βλακών στο δημόσιο βίο.

Υπάρχει βέβαια η λύση της βαθμιδωτής προσαρμογής στο έδαφος, όπου κάθε 2 μέτρα ανάπτυξης κατόψεως, κατά την κεκλιμένη πλευρά του οικοπέδου, θα τοποθετούνται σκαλιά προκειμένου από επίπεδο σε επίπεδο να εξασφαλίζεται η τήρηση του νόμου. Έτσι, όμως, προκύπτει σπίτι, μη λειτουργικό έως ακατοίκητο, πλην όμως νόμιμο.

Αυτή η κατεύθυνση των αλλαγών και των τροποποιήσεων του ΓΟΚ είναι πρακτικώς και φιλοσοφικώς άκριτη και ανιστόρητη χωρίς αρχιτεκτονική και περιβαλλοντική διάσταση. Προέρχεται από ανθρώπους που μάλλον «ναρκοθετούν» την ανοικοδόμηση, προκειμένου να δημιουργήσουν ενόχους για να επακολουθήσει ο προσπορισμός οφέλους στο πλαίσιο της υπανάπτυξης και της παράλληλης οικονομίας. Θα αποπειραθούμε λοιπόν να δώσουμε ένα παράδειγμα της νοοτροπίας που θα έπρεπε να διέπει έναν περιβαλλοντικά προσανατολισμένο Οικοδομικό Κανονισμό.

Για να κατασκευάσουμε ένα υπόγειο σε κεκλιμένο οικόπεδο, πραγματοποιούμε εκσκαφή ευρύτερη κατά 1,20 m τουλάχιστον. Σύμφωνα με τον νόμο, μετά την κατασκευή του τοιχείου του υπογείου, την στεγάνωση και την αποστράγγιση, το σκάμμα που προαναφέρθηκε πρέπει να επαναπληρωθεί καταλλήλως κατά 1,50 m σύμφωνα με τον προηγούμενο ΓΟΚ ή κατά 2,20 m σήμερα, ώστε να καταστεί νόμιμο.

Εάν η επαναπλήρωση αυτή -μπάζωμα- δεν πραγματοποιηθεί, δίδεται στην οικοδομή ένας χώρος κατ’ επέκταση του υπογείου, απολύτως χρήσιμος για πολλούς λόγους. Η στεγάνωση, εφόσον δεν έρχεται σε επαφή ο τοίχος με το έδαφος, αποφεύγεται. Ο διάδρομος που δημιουργείται μπορεί να φιλοξενεί φρεάτια ομβρίων και ακαθάρτων, εκτός κατοικίας, επισκέψιμα και ελεγχόμενα. Ο ίδιος χώρος μπορεί επίσης να φιλοξενήσει απλώστρες, ξύλα για το τζάκι, σπίτια για κατοικίδια και ταυτόχρονα, λόγω γεωμετρίας, ένα καλό εξαερισμό του υπόγειου που θα έχει εκεί τα παράθυρα και τις πόρτες πρόσβασης σ’ αυτόν. Ανάλογα, δε, με το είδος του εδάφους, είναι δυνατόν να μην χρειάζεται καν τοιχείο αντιστήριξης. Αν κατά την εκσκαφή υπάρχει βράχος, με κατάλληλη διακόσμηση και φωτισμό, μπορεί να προκύψει ένας ωραιότατος αισθητικά και λειτουργικά χώρος. Η πρόσβαση του ισογείου στον κήπο, υπεράνω του υπό συζήτηση χώρου, εξασφαλίζεται με διαδρόμους- γέφυρες.

Ό,τι περιγράφηκε παραπάνω, είναι απολύτως παράνομο, παρότι απολύτως λογικό. Συνεπώς, δεν τίθεται μόνο το φιλοσοφικό ερώτημα αν «το νόμιμο είναι ηθικό», αλλά και αν «το νόμιμο είναι πάντοτε λογικό». Σήμερα, πλέον, ό,τι σχεδιάζουμε πρέπει να είναι και περιβαλλοντικά ορθό. Αν η νομοθεσία υπαγορεύει την κατανάλωση ενέργειας τη στιγμή που ο περιβαλλοντικός σχεδιασμός μπορεί να το αποτρέψει, τότε η νομοθεσία είναι περιβαλλοντικά εσφαλμένη και πρέπει να αναθεωρηθεί. Για παράδειγμα, η απομάκρυνση των ομβρίων υδάτων με άντληση είναι περιβαλλοντικά εσφαλμένη επιλογή εάν μπορεί να πραγματοποιηθεί με βαρύτητα.

Για να επανέλθουμε στην εισαγωγή: μέσω της περιβαλλοντικής ευαισθησίας οδηγηθήκαμε στη διατύπωση ενός αληθούς ατομικού παραδείγματος. Η γενίκευση υπαγορεύει την περιβαλλοντική αναθεώρηση του ΓΟΚ. Η κοινωνία, που θεωρεί τον πολίτη άγριο θηρίο και προσπαθεί να τον περιορίσει με τη νομοθεσία, σήμερα πια … στραβά αρμενίζει. Ο πολίτης θα διεκδικήσει το συμφέρον του, εάν αυτό το προσδιορίζει η ανάγκη. Οι ημιυπαίθριοι χώροι και οι αυθαιρεσίες περί τη δόμηση υπαγορεύθηκαν από διαφόρων τύπων ανάγκες. Η κοινωνία τις χαρακτήρισε «λογικές», γι’ αυτό και τις ανέχθηκε. Στο μεταξύ, όμως, η κοινωνία απώλεσε νομοθετημένες αξίες που διαβάζουμε στο Βιβλίον Δεύτερον της Εξαβίβλου του Αρμενόπουλου περί οικοδομής οίκων, περί απόψεως θαλάσσης (εδάφιο 47), περί κατοπτείας, περί απόψεως ορέων («Την επί τα όρη άποψιν ου δύναταί τις κωλύειν…»). Πολλές από αυτές τις απλές αλήθειες- οδηγίες εγκαταλείφθηκαν στο βωμό της αστικοποίησης και αντικαταστάθηκαν με εν’ πολλοίς ανούσιους σχολαστικισμούς.

δελτιο τυπου

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

 

 

 

ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ

 

«Πολιτικές απασχόλησης και υγιής ανταγωνισμός- Θεωρητικές και πρακτικές επισημάνσεις από την εφαρμογή του Ν. 3316/2005».

 

Ο Ν.3316/2005, απ’ ότι φαίνεται, «γέρασε» νωρίς.

 

 

 

Ο Ν.3316/2005 περί ανάθεσης και εκπόνησης μελετών Δημοσίου, απ’ ότι φαίνεται «γέρασε» νωρίς. Σε σύγκριση με τον προηγούμενο Ν.716/1977, που έζησε μια 30ετία, δεν δικαιολογείται τόσο σύντομο ηθικό γήρας. Πολλοί το αποδίδουν στις τροποποιήσεις- εγκυκλίους ενώ η έλλειψη προκηρύξεων μελετών προκαλεί τις σοβαρότερες ανησυχίες.

 

Με Υπουργική εγκύκλιο καταργήθηκε ο πίνακας ανειλημμένων υποχρεώσεων του υποψηφίου, δηλαδή προβλέπεται να μη λαμβάνεται υπόψη ο φόρτος εργασίας του γραφείου και θεσπίσθηκε ο πίνακας προηγούμενης συνεργασίας ή συνάφειας των συμπραττόντων γραφείων. Αυτό που ακούγεται καταρχήν θετικά, γιατί καλό είναι να έχουν συνεργασθεί στο παρελθόν τα γραφεία, έχει και άλλη ανάγνωση: μια σύμπραξη γραφείων που δεν υφίσταται αποκλείεται στο διηνεκές, πράγμα, αν μη τι άλλο, άδικο και αντεπιστημονικό.

 

Αυτές οι δύο βασικές πολιτικές επιλογές, που ευνόησαν τη συγκέντρωση των μελετών σε λίγα μεγάλα γραφεία, δημιούργησαν τις βασικές αντιδράσεις για τη λειτουργία του νόμου.

 

Η πολιτεία βέβαια έτεινε «ευήκοον ους» στις προτάσεις για τροποποίηση, αλλά στο μεταξύ οι ισχύουσες εγκύκλιοι συσσώρευσαν διαμαρτυρίες στον τεχνικό κόσμο, με αποτέλεσμα στην κοινή γνώμη να λανθάνει η εντύπωση για σκοπιμότητα εκ’ μέρους του ΥΠΕΧΩΔΕ. 

 

Περαιτέρω, όμως, δυσλειτουργίες του νόμου είναι υπαρκτές:

 

1.      Οι τριμελείς επιτροπές ανάθεσης από δύο υπηρεσιακά μέλη και ένα μέλος του ΤΕΕ, δημιουργούν υπόνοιες για πολιτικές εντολές ανάθεσης μελετών σε συγκεκριμένα γραφεία που μπορούν να ασκήσουν πολιτική επιρροή, μια που ο νόμος δεν εξασφαλίζει την αντικειμενική κρίση βάσει προσόντων.

2.      Το νέο πλαίσιο για τους Αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς που προέβλεπε ο νόμος από το 2005 βρίσκεται σε εξέλιξη και δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη διότι καθυστέρησε να ξεκινήσει.

3.      Ακόμα και ο προσδιορισμός κριτηρίων αξιολόγησης ανά είδος μελέτης ή ανά ομάδα μελετών δεν έχει ολοκληρωθεί.

 

Άλλοι παράγοντες όπως ελλείψεις σε προσωπικό στο Δημόσιο Τομέα, χρονικές καθυστερήσεις στη διαδικασία των κρίσεων, γενικότητες στην εφαρμογή του νόμου καθώς και η μη ποσοτικοποίηση διαφόρων κριτηρίων, δημιουργούν επιπλέον προβλήματα.

 

Ο ΣΑΔΑΣ-Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων, όπως και οι άλλοι κλαδικοί σύλλογοι, είναι χώροι που δέχονται την πρωτογενή αντίδραση των μελών τους και την μετασχηματίζουν στη συνέχεια σε διαμαρτυρία ή δράση, ενώ σε περιπτώσεις διαβούλευσης, σε πρόταση για τροποποίηση του νόμου ή έκδοση νέας διορθωτικής εγκυκλίου.

 

Η ανυπαρξία πολιτικής διαχείρισης των μελετών τέτοια, που να δημιουργεί δουλειές σε όλα τα επίπεδα των μελετητικών γραφείων, προκαλεί τη δικαιολογημένη ανησυχία των μελετητών.

 

Ο ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ πάντα στηρίζει την διοίκηση προς την κατεύθυνση της δίκαιης και αντικειμενικής διαδικασίας ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών. Επιθυμεί να συμμετέχει εποικοδομητικά και να συμβάλλει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο προκειμένου να εξασφαλίζεται η ανεμπόδιστη άσκηση του επαγγέλματος του αρχιτέκτονα και μηχανικού, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.

Emailing: 20-07-06_1611

Όφις Χαμαιλέων Κολοτούμπας

ΣΤΡΟΦΗ ΕΠΙ ΤΟΠΟΥ...
ΣΤΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Κι ενώ ήταν έτοιμο το σημείωμα «Για έναν πράσινο οικοδομικό κανονισμό», όπου:

«Αληθές είναι μόνο το ατομικό, καθίσταται όμως κατανοητό δια του γενικού». Σοφή κουβέντα του Max Weber, θεμελιωτή των ιδεωδών τύπων. Η κοινωνιολογική θεώρηση της ανθρώπινης σκέψης και δημιουργίας, δίδει αξία στην έννοια «παράδειγμα» και ταυτόχρονα θεωρητική διέξοδο σ’ αυτούς που αναζητούν το καλύτερο και το ορθότερο.

Έργο της επιστήμης είναι να κατανοεί και να ερμηνεύει, όχι να κρίνει ή να διαβαθμίζει και να κατηγοριοποιεί τα φαινόμενα. Η επιστήμη και η τεχνολογία αναζητούν την τελειοποίηση των εμπειρικών μεθόδων και διακινδυνεύουν μέσω της ειδίκευσης να θυσιάζουν την προσωπικότητα και να μετατρέπουν το επιστήμονα από διανοούμενο σε απλό εργάτη,

προέκυψε άλλος ιδεώδης τύπος, με απαίτηση να εμφανισθεί και να συστηθεί, ανάλογα με το πνεύμα των ημερών. Όφις Χαμαιλέων Κολοτούμπας. Αυτός θα μας απασχολήσει σε λίγο.

Όταν ήμουν παιδί, άκουγα τους μεγαλύτερους να απαγγέλουν μεγαλειωδώς το τριμερές όνομα, κάτι σαν «κώθων ελέφας τενεκές», και να διερωτώμαι γιατί άκουγα μια τον τενεκέ ως τετενέ, μια τον κώθωνα ως Όθωνα, ο δε ελέφας μάλλον κάτι σε ελάφι μου έφερνε. Πολλές φορές τα παιδιά δεν ρωτούν και σχηματίζουν εσφαλμένες εντυπώσεις για τις προσωπικότητες που χαρακτήρισαν ορισμένες εποχές. Χρόνια αργότερα, είδα μια μαρμάρινη ταμπέλα, κάπου εκεί στην Ιπποκράτους και Πανεπιστημίου, που έγραφε το πλήρες όνομα Όθων Λέφας Τετενές, μάλλον οικοδομικός επιχειρηματίας ήταν, και μου ερμηνεύθηκε η απορία για το τριμερές αυτό όνομα, που για άγνωστους λόγους, το συνέδεα πάντοτε με εκλογές. Ίσως γιατί θυμάμαι τις διαδηλώσεις του ’64, όπου βαρέλια με πίσσα έκαιγαν στην Ομόνοια και ομάδες ανθρώπων φώναζαν «1-1-4, Τσιριμώκο μας- καρά», ενώ εμένα η απορία μου ήταν τι σημαίνει «μας κάνει καρά».

Ποτέ δεν ξέχασα πόσο γελούσαν οι μεγάλοι με τον Γεώργιο Αθανασιάδη- Νόβα και το ποίημα κατατεθέν « … ήταν τα στήθη σου άσπρα σαν τα γάλατα και μου 'λεγες: Γαργάλα τα!». Λίγο πιο πάνω, στη στοά του Απότσου, οι Εκδόσεις των Φίλων πουλούσαν και πουλούν ακόμα το βιβλίο του Λεμπέση «Η επαναστατική μάζα και η τεράστια κοινωνική σημασία των βλακών εν τω συγχρόνω βίω». Εκεί και η είσοδος στα γραφεία της εφημερίδας Ελευθερία, ενώ Μπενάκη και Πανεπιστημίου, από το ξενοδοχείο Παλλάδιο, τα μάτια ενός παιδιού απ’ το χωριό παρακολουθούσαν μαγεμένα το βάρβαρο πανηγύρι του Ιουλίου του ’64.

Και πέρασαν τα χρόνια και φτάνουμε στις πρώτες εκλογές της μεταπολίτευσης. Πάλι Πανεπιστημίου και Μπενάκη, απέναντι όμως, στο τενεκεδένιο κτίριο, ο Γαρουφαλιάς προσπαθεί απελπισμένα να εκφωνήσει λόγο ενώ η «μαρίδα» από την Κυψέλη διεκδικεί «Ο λαός απαιτεί Softex με … διπλό χαρτί».

Σήμερα: Εθνικές Εκλογές 2009. Έχει χαθεί το γέλιο. Ακόμη και οι μικρές ηλικίες αντί για να γελούν, αδιαφορούν. Υπεύθυνος είναι ο Όφις Χαμαιλέων Κολοτούμπας.

Μοιάζει με τίτλο τιμής ισπανού ευγενούς ενώ είναι δίπλα μας. Είναι ο μέσος «εμείς» που μεταμορφώνεται. Είπα μεταμορφώνεται και θυμήθηκα τις Οβιδιακές μεταμορφώσεις. Τι είναι αυτές; «250 μύθοι, όπου θεοί και ήρωες αλλάζουν θωριά, ενίοτε και φύλο[1]».

Ο Όφις Χαμαιλέων Κολοτούμπας, στην περίπτωση μας, είναι ο καλύτερος μας φίλος. Λέω φίλος, γιατί δεν γνωρίζω την ακριβή έννοια του όρου. Κάτι στο γυμνάσιο είχα ακούσει ότι «ο φίλος τον φίλο εν πόνοις και κινδύνοις ου λείπει», αλλά αυτά είναι μάλλον βλακείες και είναι πλέον σαφές ότι ο σύγχρονος φίλος σε πόνους και κινδύνους λακίζει και εξαφανίζεται, οπότε δεν πρέπει να μπερδεύουμε τα πράγματα περαιτέρω. Φίλος είναι ο καθημερινός όφις ή όφας από το σοφότερον «όπου φυσάει ο άνεμος». Ο συνδυασμός όφις και όφας είναι το ακριβές κατάλοιπο της επί τουρκοκρατίας επιβίωσης. Κάπως έτσι έχασα πολλούς από τους φίλους μου στην ώριμη ηλικία, όταν τους είπα να μην ερίζουν για τίτλους τιμής ελληνικότητας, βορά, νότου, κάτω απ’ τ’ αυλάκι κ.λ.π., όταν από μια και μόνο ναυμαχία- αυτήν του Ναυαρίνου- εξηρτήθη το αν εκείνη τη βραδιά θα ερίζαμε αν είμαστε οι καλύτεροι Έλληνες ή οι καλύτεροι Τούρκοι. Εκεί όλοι συμφώνησαν. Τότε, γεννήθηκε και ο Όφις Χαμαιλέων Κολοτούμπας.

Ο Όφις Χαμαιλέων Κολοτούμπας είναι αυτός που θα κρίνει τις επερχόμενες εκλογές. Δεδομένο του σχεδιασμού όλων των επαγγελματιών της πολιτικής επιστήμης. Όλη μέρα κυβερνητικός και το βράδυ με την αντιπολίτευση. Πέρασε απ’ όλα τα στρατόπεδα. Όλες οι αυλές των αρχηγών είχαν πλακάκια να τα γυαλίσει σαν ρωμαίος λεγεωνάριος. Όποιος δεν του άρεσε ήταν «λαμόγιο». Μόλις του «καθόταν», γινόταν το μέλλον της παράταξης. Είναι αυτός που δεσμεύεται να εξυπηρετήσει και την επόμενη στιγμή κάνει πλειστηριασμό στην ελεύθερη αγορά. Αυτοί που πίστεψαν στον σοσιαλισμό δεν προέβλεψαν την ελεύθερη αγορά εντός του σοσιαλισμού. Εμείς μίζα το λέμε, αλλά αυτοί το λένε δικαίωμα. Δεν τους κάναμε βούκινο. Κάποιοι τους χρησιμοποίησαν για εύκολο πλουτισμό. Στο τέλος, αυτοί έμειναν και οι άλλοι έφυγαν κακήν κακώς. Κακομοίρη μου, δεν πρόλαβες να μπεις στη σεμνή και πολυτελή λιμουζίνα.

Χαρείτε τον τις επόμενες μέρες. Θα σας πλησιάσει, θα σας χαμογελάσει, θα σας δελεάσει, θα σας κολακεύσει, μπορεί και να σας πείσει. Ραντεβού στην κάλπη!
[1] Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής: «Σώματα που άλλαξαν τη θωριά τους. Διαδρομές στις «Μεταμορφώσεις» του Οβιδίου». Εκδόσεις Gutenberg, 2009, σελ. 295.