Ο αρχιτέκτονας πρέπει να εγγυάται την ασφάλεια και την υγιεινή των χρηστών- πελατών του καθώς και την ελάχιστη επίπτωση στο φυσικό περιβάλλον.
Η μέγιστη οικολογική ανταποδοτικότητα όλων των κατασκευών που σχεδιάζει ο αρχιτέκτονας συναρτάται με τη μείωση των επικίνδυνων εκπομπών και αποβλήτων, τόσο κατά τη διάρκεια της οικονομικής ζωής του κτιρίου όσο και κατά τη φάση της κατασκευής του.
Ο σχεδιασμός της άνεσης, της χρηστικότητας και της κατοικισιμότητας για κάθε χρήστη, από τα άτομα με ειδικές ανάγκες μέχρι τα παιδιά και τους ηλικιωμένους, σε όλες τις κλίμακες του σχεδιασμού, από το shop mobility μέχρι την ελεύθερη πρόσβαση και τη χρηστικότητα των αντικειμένων που σχεδιάζονται και κατασκευάζονται είναι βιο- οικονομική παράμετρος που ανεξάρτητα του πόσο στοιχίζει, η ανεπτυγμένη κοινωνία οφείλει να την προσφέρει.
Όσοι είχαμε τη χαρά να γεννηθούμε και να μεγαλώσουμε έξω από την μεγαλούπολη, ζήσαμε μια ιεραρχημένη σχέση με τη γη, ανεξάρτητα αν τη δουλέψαμε ή όχι με τα ίδια μας τα χέρια. Το λιβάδι, το αλώνι, το περιβόλι στον ποταμό, το λιόφυτο, το αμπέλι, ήταν αυτά που διέθετε κάθε σπιτικό σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό για να επιβιώσει.
Στο σπίτι του χωριού, πάντα ένα εσώχωρο- περιβολάκι πρόσφερε τα απαραίτητα ενός ολιγαρκούς οικογενειακού διαιτολογίου. Ένα πηγάδι στην κάθε αυλή εξασφάλιζε τη δυνατότητα για πότισμα. Η ύπαρξη του υπόγειου νερού αποτελούσε βασικό κριτήριο επιλογής του χώρου ανέγερσης κατοικίας.
Η μουριά για τη διατροφή της κατσίκας, η ροδιά για τα κόλλυβα αλλά και τις απαραίτητες βιταμίνες για το χειμώνα, ακόμη και η μπουρνελιά για τη ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος μαζί με τα κολοκύθια, πατάτες και ντομάτες, ήταν εκεί. Ακόμα και μια κληματαριά- κρεβατίνα εξασφάλιζε τόσο τα σταφύλια όσο και το σκιασμό της αυλής το καλοκαίρι.
Πέρα από την ομορφιά αυτή καθεαυτή της οπωροφόρου φύσης, ποτέ δεν έλειψαν τα καλλωπιστικά φυτά. Τριανταφυλλιές που γίνονταν και γλυκό, βασιλικός για τα εικονίσματα αλλά και την απομάκρυνση των εντόμων, μαντζουράνα για τη μουσταλευριά, φούλι- μπουγαρίνι και γιασεμί για το άρωμα και τον περίτεχνο στολισμό στα κεφάλια των κοριτσιών αλλά και γαρίφαλα μυρωδάτα για το πέτο ή το αυτί. Ασβεστωμένοι γκαζοτενεκέδες, πιθάρια- πιθαρόγλαστρες και κάθε είδους δοχεία επιστρατεύονταν για να ενισχύσουν την σχέση του ανθρώπου με την ωραία φύση αλλά και την επιβίωση.
Φύγαμε από το χωριό και ήρθαμε στις πολυκατοικίες της πόλης. Χάσαμε το περιβολάκι, κουβαλήσαμε όμως τις γλάστρες στην βεράντα. Εκεί, οι γλάστρες ασφυκτιούσαν, άλλες στο πάτωμα και άλλες να κρέμονται από τα κάγκελα σε περίεργους συρμάτινους υποδοχείς- ανθοδόχες. Τα λουλούδια στα μπαλκόνια των πολυκατοικιών δεν γενικεύθηκαν. Μάλλον αποτελούσαν την εξαίρεση παρά τον κανόνα στο αστικό τοπίο. Κάτι παραπάνω πέτυχαν τα «ρετιρέ», όπου εκεί πράγματι διαμορφώνονταν ωραιότατοι κήποι, πρόδρομοι των φυτεμένων δωμάτων που συζητάμε σήμερα.
Η πέμπτη όψη των κτιρίων- το δώμα- ποτέ δεν ήταν στο κέντρο του ενδιαφέροντος των κατασκευαστών. Ακόμα και όταν γενικεύθηκε η χρήση των κεραμιδιών, για λόγους προστασίας του τοπίου, κεραίες και ηλιακοί θερμοσίφωνες ήρθαν με τυχαίο και άτεχνο τρόπο να επιβεβαιώσουν τη συνεχιζόμενη αδιαφορία. Δεν γνωρίζουμε αν τα πουλιά ενοχλούνταν από την συσσώρευση των εγκαταλελειμμένων καπνοσυλλεκτών, είναι βέβαιο όμως ότι ένα φυτεμένο δώμα θα έδινε μεγάλη χαρά σε πολλά είδη πουλιών, που παλιά ζούσαν κοντά στον άνθρωπο και τώρα περιορίζονται στις ζώνες περιαστικού πρασίνου και τα προάστια.
Με εξαίρεση τις ζαρντινιέρες, που κάποια στιγμή θεωρήθηκαν απαραίτητο συμπλήρωμα του σύγχρονου αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, οι οροφόκηποι και οι πράσινες στέγες είναι ένα απολύτως νέο τεχνολογικό αντικείμενο. Και λέω τεχνολογικό αντικείμενο, διότι πολλές στέγες φυτεύτηκαν και δεν άνθισαν. Ο συνδυασμός των φυτών, η διαδικασία της περιποίησης, ο αερισμός, ο εμπλουτισμός του χώματος, είναι γνώση που δεν είναι πια εμπειρική.
Συνεπώς, πριν στεγανώσουμε, αποστραγγίσουμε, ανεβάσουμε τόνους χώματος και πλήθος φυτών και εγκαταστήσουμε σύστημα ποτίσματος, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι:
1. Ο κήπος θα επιβιώσει αξιοπρεπώς.
2. Το κόστος συντήρησης θα είναι στα πλαίσια των δυνατοτήτων μας.
3. Όλες οι άλλες απαραίτητες χρήσεις στο δώμα εντάσσονται και διατηρούνται.
4. Ο οροφόκηπος απευθύνεται στους χρήστες του κτιρίου και όχι στα αεροπλάνα που περνάνε.
5. Θα συνεργασθούν όλες οι απαραίτητες ειδικότητες προκειμένου να προκύψει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Εφόσον λοιπόν δημιουργηθεί ο οροφόκηπος, τα πλεονεκτήματα είναι σαφή: ο δροσισμός, η κατακράτηση των ανάπιπτων (σκόνη), το φιλτράρισμα του αέρα συν την θετική επίδραση στον ψυχισμό των ενοίκων και χρηστών.
Επιπλέον, η υδροσυλλογή, οι οικιακές ανεμογεννήτριες, τα φωτοβολταϊκά, οι ηλιακοί θερμοσίφωνες αποτελούν τα συνθετικά στοιχεία μιας πολύπλοκης κατασκευής και λειτουργίας που οφείλουν να περιλαμβάνονται στα ενδιαφέροντα των αρχιτεκτόνων αλλά και των άλλων ειδικοτήτων που εμπλέκονται κατ’ αναλογία.
Συμπερασματικά η τεχνολογία των οροφόκηπων εντάσσεται στα πλαίσια της αναζήτησης των νέων μορφών βιο-οικονομικής αντίληψης που σχετίζονται με την επινόηση, την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη χρήση βιολογικών διαδικασιών και προϊόντων.
Παρόλο που σήμερα οι δραστηριότητες αυτές είναι σχετικά περιορισμένες, αναπτύσσονται ραγδαία και αναμένεται στο μέλλον να επηρεάσουν σημαντικά την οικονομία και την κοινωνία, βελτιώνοντας την υγεία, τη διατροφή, την ενεργειακή απόδοση, το περιβάλλον, τη βιομηχανική παραγωγή, την αειφορία και εν’ τέλει να συμβάλουν στη γενικευμένη ευζωία.
Η μέγιστη οικολογική ανταποδοτικότητα όλων των κατασκευών που σχεδιάζει ο αρχιτέκτονας συναρτάται με τη μείωση των επικίνδυνων εκπομπών και αποβλήτων, τόσο κατά τη διάρκεια της οικονομικής ζωής του κτιρίου όσο και κατά τη φάση της κατασκευής του.
Ο σχεδιασμός της άνεσης, της χρηστικότητας και της κατοικισιμότητας για κάθε χρήστη, από τα άτομα με ειδικές ανάγκες μέχρι τα παιδιά και τους ηλικιωμένους, σε όλες τις κλίμακες του σχεδιασμού, από το shop mobility μέχρι την ελεύθερη πρόσβαση και τη χρηστικότητα των αντικειμένων που σχεδιάζονται και κατασκευάζονται είναι βιο- οικονομική παράμετρος που ανεξάρτητα του πόσο στοιχίζει, η ανεπτυγμένη κοινωνία οφείλει να την προσφέρει.
Όσοι είχαμε τη χαρά να γεννηθούμε και να μεγαλώσουμε έξω από την μεγαλούπολη, ζήσαμε μια ιεραρχημένη σχέση με τη γη, ανεξάρτητα αν τη δουλέψαμε ή όχι με τα ίδια μας τα χέρια. Το λιβάδι, το αλώνι, το περιβόλι στον ποταμό, το λιόφυτο, το αμπέλι, ήταν αυτά που διέθετε κάθε σπιτικό σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό για να επιβιώσει.
Στο σπίτι του χωριού, πάντα ένα εσώχωρο- περιβολάκι πρόσφερε τα απαραίτητα ενός ολιγαρκούς οικογενειακού διαιτολογίου. Ένα πηγάδι στην κάθε αυλή εξασφάλιζε τη δυνατότητα για πότισμα. Η ύπαρξη του υπόγειου νερού αποτελούσε βασικό κριτήριο επιλογής του χώρου ανέγερσης κατοικίας.
Η μουριά για τη διατροφή της κατσίκας, η ροδιά για τα κόλλυβα αλλά και τις απαραίτητες βιταμίνες για το χειμώνα, ακόμη και η μπουρνελιά για τη ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος μαζί με τα κολοκύθια, πατάτες και ντομάτες, ήταν εκεί. Ακόμα και μια κληματαριά- κρεβατίνα εξασφάλιζε τόσο τα σταφύλια όσο και το σκιασμό της αυλής το καλοκαίρι.
Πέρα από την ομορφιά αυτή καθεαυτή της οπωροφόρου φύσης, ποτέ δεν έλειψαν τα καλλωπιστικά φυτά. Τριανταφυλλιές που γίνονταν και γλυκό, βασιλικός για τα εικονίσματα αλλά και την απομάκρυνση των εντόμων, μαντζουράνα για τη μουσταλευριά, φούλι- μπουγαρίνι και γιασεμί για το άρωμα και τον περίτεχνο στολισμό στα κεφάλια των κοριτσιών αλλά και γαρίφαλα μυρωδάτα για το πέτο ή το αυτί. Ασβεστωμένοι γκαζοτενεκέδες, πιθάρια- πιθαρόγλαστρες και κάθε είδους δοχεία επιστρατεύονταν για να ενισχύσουν την σχέση του ανθρώπου με την ωραία φύση αλλά και την επιβίωση.
Φύγαμε από το χωριό και ήρθαμε στις πολυκατοικίες της πόλης. Χάσαμε το περιβολάκι, κουβαλήσαμε όμως τις γλάστρες στην βεράντα. Εκεί, οι γλάστρες ασφυκτιούσαν, άλλες στο πάτωμα και άλλες να κρέμονται από τα κάγκελα σε περίεργους συρμάτινους υποδοχείς- ανθοδόχες. Τα λουλούδια στα μπαλκόνια των πολυκατοικιών δεν γενικεύθηκαν. Μάλλον αποτελούσαν την εξαίρεση παρά τον κανόνα στο αστικό τοπίο. Κάτι παραπάνω πέτυχαν τα «ρετιρέ», όπου εκεί πράγματι διαμορφώνονταν ωραιότατοι κήποι, πρόδρομοι των φυτεμένων δωμάτων που συζητάμε σήμερα.
Η πέμπτη όψη των κτιρίων- το δώμα- ποτέ δεν ήταν στο κέντρο του ενδιαφέροντος των κατασκευαστών. Ακόμα και όταν γενικεύθηκε η χρήση των κεραμιδιών, για λόγους προστασίας του τοπίου, κεραίες και ηλιακοί θερμοσίφωνες ήρθαν με τυχαίο και άτεχνο τρόπο να επιβεβαιώσουν τη συνεχιζόμενη αδιαφορία. Δεν γνωρίζουμε αν τα πουλιά ενοχλούνταν από την συσσώρευση των εγκαταλελειμμένων καπνοσυλλεκτών, είναι βέβαιο όμως ότι ένα φυτεμένο δώμα θα έδινε μεγάλη χαρά σε πολλά είδη πουλιών, που παλιά ζούσαν κοντά στον άνθρωπο και τώρα περιορίζονται στις ζώνες περιαστικού πρασίνου και τα προάστια.
Με εξαίρεση τις ζαρντινιέρες, που κάποια στιγμή θεωρήθηκαν απαραίτητο συμπλήρωμα του σύγχρονου αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, οι οροφόκηποι και οι πράσινες στέγες είναι ένα απολύτως νέο τεχνολογικό αντικείμενο. Και λέω τεχνολογικό αντικείμενο, διότι πολλές στέγες φυτεύτηκαν και δεν άνθισαν. Ο συνδυασμός των φυτών, η διαδικασία της περιποίησης, ο αερισμός, ο εμπλουτισμός του χώματος, είναι γνώση που δεν είναι πια εμπειρική.
Συνεπώς, πριν στεγανώσουμε, αποστραγγίσουμε, ανεβάσουμε τόνους χώματος και πλήθος φυτών και εγκαταστήσουμε σύστημα ποτίσματος, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι:
1. Ο κήπος θα επιβιώσει αξιοπρεπώς.
2. Το κόστος συντήρησης θα είναι στα πλαίσια των δυνατοτήτων μας.
3. Όλες οι άλλες απαραίτητες χρήσεις στο δώμα εντάσσονται και διατηρούνται.
4. Ο οροφόκηπος απευθύνεται στους χρήστες του κτιρίου και όχι στα αεροπλάνα που περνάνε.
5. Θα συνεργασθούν όλες οι απαραίτητες ειδικότητες προκειμένου να προκύψει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Εφόσον λοιπόν δημιουργηθεί ο οροφόκηπος, τα πλεονεκτήματα είναι σαφή: ο δροσισμός, η κατακράτηση των ανάπιπτων (σκόνη), το φιλτράρισμα του αέρα συν την θετική επίδραση στον ψυχισμό των ενοίκων και χρηστών.
Επιπλέον, η υδροσυλλογή, οι οικιακές ανεμογεννήτριες, τα φωτοβολταϊκά, οι ηλιακοί θερμοσίφωνες αποτελούν τα συνθετικά στοιχεία μιας πολύπλοκης κατασκευής και λειτουργίας που οφείλουν να περιλαμβάνονται στα ενδιαφέροντα των αρχιτεκτόνων αλλά και των άλλων ειδικοτήτων που εμπλέκονται κατ’ αναλογία.
Συμπερασματικά η τεχνολογία των οροφόκηπων εντάσσεται στα πλαίσια της αναζήτησης των νέων μορφών βιο-οικονομικής αντίληψης που σχετίζονται με την επινόηση, την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη χρήση βιολογικών διαδικασιών και προϊόντων.
Παρόλο που σήμερα οι δραστηριότητες αυτές είναι σχετικά περιορισμένες, αναπτύσσονται ραγδαία και αναμένεται στο μέλλον να επηρεάσουν σημαντικά την οικονομία και την κοινωνία, βελτιώνοντας την υγεία, τη διατροφή, την ενεργειακή απόδοση, το περιβάλλον, τη βιομηχανική παραγωγή, την αειφορία και εν’ τέλει να συμβάλουν στη γενικευμένη ευζωία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου