Τη δεκαετία του 70 το περιβάλλον δεν ήταν στη μόδα. Η “οικολογία”-παράρτημα της Βιολογίας- ήταν σπουδή της «πλάκας». Το ανερχόμενο σοσιαλιστικό κόμμα έπαιζε με την προστασία του περιβάλλοντος όπως απεδείχθη για εντυπωσιασμό. Άλλοτε ψέλλιζε και άλλοτε κραύγαζε για το πρόγραμμα 100 ημερών που θα απομάκρυνε το «νέφος των Αθηνών». Κάτι θα είχαν ακούσει για το SMOG του Λονδίνου και υποτίθεται έφερναν τη γνώση και τη φροντίδα για το περιβάλλον σαν αντίπαλο δέος στην “δεξιά” δυσκαμψία και αγραμματοσύνη.
Τότε το Υπουργείο Δημοσίων έργων ήταν ένα κεντρικό σεβαστό υπουργείο που έχτιζε δρόμους γεφύρια αεροδρόμια και ότι άλλο χρειάζεται ένα κράτος για να πορεύεται αξιοπρεπώς στη σύγχρονη κοινωνία. Κάπου στα τέλη της Δικτατορίας συνέπεσε η ρομαντική διεθνής στροφή στη προστασία των μνημείων και των διατηρητέων συνόλων που μέχρι τότε ήταν μάλλον εγκυκλοπαιδικές γνώσεις για κουλτουριάρηδες. Η πολιτική της προστασίας των μνημείων συνοδεύτηκε διεθνώς με τεράστιες επενδύσεις στη διατήρηση και ανάδειξη των ιστορικών διατηρητέων μνημείων και με ότι οικονομικό όφελος – απόσβεση συνεπάγεται από τον μαζικό τουρισμό και το εμπόριο. Το επόμενο βήμα ήταν η γενίκευση της «προστασίας» με αποκορύφωμα την αειφόρο αντίληψη σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα.
Το «περιβάλλον» ως σύνθημα έκτοτε, έγινε το απαραίτητο συμπλήρωμα για κάθε αξιοπρεπή δημόσια παρουσία και εμφάνιση. Από κοινοτάρχη και βιομήχανο, μέχρι υπουργό και αρχηγό κράτους. Έγινε το αλατοπίπερο της πολιτικής και της κοινωνικής ζωής. Ποτέ όμως δεν έγινε τροφή. Έγινε στολίδι, αλλά ποτέ υποδομή και ουσία της πολιτικής. Αποκορύφωμα της ανώριμης αυτής αντιμετώπισης είναι ότι το σχετικό υπουργείο παρά την πρόταξη της ονομασίας ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ουδέποτε κατάφερε να εμπνεύσει νοοτροπία περιβαλλοντικού σχεδιασμού στη λειτουργία του κράτους.
Το ΠΕΧΩΔΕ κατασκευάζει μεγάλα έργα και δεν πολυενδιαφέρεται για οικολογίες και διάφορα άλλα περίεργα που συνήθως σταματούν ή καθυστερούν τις εργολαβίες. Έτσι τα περιβαλλοντικά πάρκα, οι περιοχές ΝΑΤURΑ και τα συμπαρομαρτούντα, αντιμετωπίζονται σαν μια ακόμα έγκριση στη διαδικασία παραγωγής των έργων και των λεγόμενων απορροφήσεων. Μοιραία, η περιβαλλοντική αντίληψη διαρρέει προς άλλους φορείς και υπουργεία που οικειοποιούνται το περιβαλλοντικό ενδιαφέρον χωρίς όμως το απαραίτητο υπόβαθρο για σχεδιασμό και παραγωγή αειφόρου ανάπτυξης και καλλιέργεια αντίστοιχης νοοτροπίας.
Η αειφορία έχει απλά ταυτιστεί με το όχι. ‘Όποιος αναφερθεί στο περιβάλλον και στη συνέχεια αντιταχθεί στην οποιαδήποτε δημιουργική ή όχι επένδυση θεωρεί ότι είναι περιβαλλοντικά ευαίσθητος και επιστημονικά επαρκής. Αυτή η κοινωνικοπολιτική ανταπόκριση ενισχύεται από το γεγονός ότι το ΥΠΕΧΩΔΕ διοικείται αποκλειστικά από πολιτικούς μηχανικούς. (κκ.Σουφλιάς, Ξανθόπουλος,Καλογιάννης, Κατσιγιάννης, Τρυφωνίδης, Μπαλτάς, Κουλουμπής, ).
Τότε το Υπουργείο Δημοσίων έργων ήταν ένα κεντρικό σεβαστό υπουργείο που έχτιζε δρόμους γεφύρια αεροδρόμια και ότι άλλο χρειάζεται ένα κράτος για να πορεύεται αξιοπρεπώς στη σύγχρονη κοινωνία. Κάπου στα τέλη της Δικτατορίας συνέπεσε η ρομαντική διεθνής στροφή στη προστασία των μνημείων και των διατηρητέων συνόλων που μέχρι τότε ήταν μάλλον εγκυκλοπαιδικές γνώσεις για κουλτουριάρηδες. Η πολιτική της προστασίας των μνημείων συνοδεύτηκε διεθνώς με τεράστιες επενδύσεις στη διατήρηση και ανάδειξη των ιστορικών διατηρητέων μνημείων και με ότι οικονομικό όφελος – απόσβεση συνεπάγεται από τον μαζικό τουρισμό και το εμπόριο. Το επόμενο βήμα ήταν η γενίκευση της «προστασίας» με αποκορύφωμα την αειφόρο αντίληψη σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα.
Το «περιβάλλον» ως σύνθημα έκτοτε, έγινε το απαραίτητο συμπλήρωμα για κάθε αξιοπρεπή δημόσια παρουσία και εμφάνιση. Από κοινοτάρχη και βιομήχανο, μέχρι υπουργό και αρχηγό κράτους. Έγινε το αλατοπίπερο της πολιτικής και της κοινωνικής ζωής. Ποτέ όμως δεν έγινε τροφή. Έγινε στολίδι, αλλά ποτέ υποδομή και ουσία της πολιτικής. Αποκορύφωμα της ανώριμης αυτής αντιμετώπισης είναι ότι το σχετικό υπουργείο παρά την πρόταξη της ονομασίας ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ουδέποτε κατάφερε να εμπνεύσει νοοτροπία περιβαλλοντικού σχεδιασμού στη λειτουργία του κράτους.
Το ΠΕΧΩΔΕ κατασκευάζει μεγάλα έργα και δεν πολυενδιαφέρεται για οικολογίες και διάφορα άλλα περίεργα που συνήθως σταματούν ή καθυστερούν τις εργολαβίες. Έτσι τα περιβαλλοντικά πάρκα, οι περιοχές ΝΑΤURΑ και τα συμπαρομαρτούντα, αντιμετωπίζονται σαν μια ακόμα έγκριση στη διαδικασία παραγωγής των έργων και των λεγόμενων απορροφήσεων. Μοιραία, η περιβαλλοντική αντίληψη διαρρέει προς άλλους φορείς και υπουργεία που οικειοποιούνται το περιβαλλοντικό ενδιαφέρον χωρίς όμως το απαραίτητο υπόβαθρο για σχεδιασμό και παραγωγή αειφόρου ανάπτυξης και καλλιέργεια αντίστοιχης νοοτροπίας.
Η αειφορία έχει απλά ταυτιστεί με το όχι. ‘Όποιος αναφερθεί στο περιβάλλον και στη συνέχεια αντιταχθεί στην οποιαδήποτε δημιουργική ή όχι επένδυση θεωρεί ότι είναι περιβαλλοντικά ευαίσθητος και επιστημονικά επαρκής. Αυτή η κοινωνικοπολιτική ανταπόκριση ενισχύεται από το γεγονός ότι το ΥΠΕΧΩΔΕ διοικείται αποκλειστικά από πολιτικούς μηχανικούς. (κκ.Σουφλιάς, Ξανθόπουλος,Καλογιάννης, Κατσιγιάννης, Τρυφωνίδης, Μπαλτάς, Κουλουμπής, ).
Ανεξάρτητα από την παιδεία και την αυτογνωσία που μπορεί να εξαιρεί ατομικά κάποιον από τους υπουργούς περιβάλλοντος,- ή και όλους-, από την βαρβαρότητα της αναπτυξιακής διαδικασίας( βλ ομιλία Σουφλιά στις προγραμματκές δηλώσεις 2007) η μαζική παρουσία των Πολιτικών Μηχανικών στην ηγεσία του ΠΕΧΩΔΕ δημιουργεί την εντύπωση ενός κοινωνικού αποκλεισμού των αρχιτεκτόνων που ιστορικά είναι οι δημιουργοί του έντεχνου, του ευαίσθητου, και του περιβαλλοντικά ορθού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου